Kruispuntkerk

Geschiedenis van de drie parochies die deel uitmaakten van de pastorale eenheid Heilige Drie-eenheid Nijmegen (2005 – 2012)

De pastorale eenheid H. Drie-eenheid was een samenwerkingsverband (01-09-2005 tot 01-06-2012) van drie parochies (H. Antonius Abt/Petrus &Paulus, Allerheiligst Sacrament en H. Paulus) dat ingaande 1 juni 2012 bij bisschoppelijk besluit door fusie met een viertal andere parochies opging in de nieuw parochie Heilige Drie-eenheid Nijmegen. 

1.1. Geschiedenis H. Antonius Abt/Petrus & Paulus parochie – Kruispuntkerk Hatert

 Op 25 september 1844 werd bij Koninklijk Besluit toestemming verleend tot het stichten van een parochie in Hatert. Voor een bedrag van ƒ 9.800 werd de bouw aanbesteed van een kerk aan het eind van de Hatertseweg dat werd toegewijd aan de Heilige Antonius Abt. Op 25 december 1846 was de kerk gereed en werd de eerste heilige Mis opgedragen. De pastoor was de dominicaan, pater J. Reynders. Het kerkje werd al gauw te klein en men wilde uitbouwen. Door wekelijkse collectes werd het geld bijeen gebracht om aan de kerk zijbeuken te bouwen en een toren. Anno 1929 telde de parochie duizend zielen. De pastorale bediening betrof het gehele landelijke gebied tussen Sint-Anna en wat nu Dukenburg heet, ook Brakkenstein, Hatertse Hei en Hatertseveld (nu Grootstal), behoorde tot de zorg van de parochie. Men was in die tijd wat je noemt ʻzeer katholiekʼ en de waarschuwende vinger van pastoor Couwenberg regeerde er. Omdat de congregatie van het Heilig Sacrament in Brakkenstein een kerk had laten bouwen werd dat gedeelte van de parochie in Hatert afgescheiden en in 1947 tot de zelfstandige parochie Heilig Sacrament verheven.

In de jaren ʻ60 van de vorige eeuw kwam er in Hatert ook veel nieuwbouw tot stand, waardoor de parochie toch weer uit haar voegen groeide. Omdat de kerk in zijn geheel toch moest wijken voor een nieuwe brug over het Maas – Waal kanaal werd een stuk grond aangekocht aan de van Hogendorpstraat.

Op 27 februari 1968 was de sloop van de oude kerk een feit. Het bijbehorende kerkhof aan de voet van oprit van de brug is de enige tastbare herinnering aan de kerk die hier ooit stond. De parochie werd in tweeën gesplitst met twee nieuwe kerken: de Heilige Antonius Abt aan de Van Hogendorpstraat (op de plaats van de huidige Kruispuntkerk) en de Heilige Petrus & Paulus kerk aan de Zijpendaalstraat. Deze laatste is al sinds jaren niet meer in gebruik als Godshuis en de beide parochies werden weer samengevoegd, nu met beide namen tot de Antonius Abt/Petrus en Paulus parochie. Ook de kerk die gebouwd was aan de van Hogendorpstraat werd te groot en daarom is in 2002 tot afbraak besloten. Er is toen een kleinere kerk, de huidige   ʼKruispuntkerkʼ voor in de plaats gekomen met ongeveer 250 zitplaatsen en nog steeds met de Parochienaam: H. Antonius Abt / H. Petrus & Paulus, Hatert.

Omdat vanuit het bisdom ’s-Hertogenbosch alle parochies aanwijzingen ontvingen met daarin de opdracht om te komen tot samenwerking en fusies van parochies kwam er een samenwerking tot stand tussen de Antonius Abt/Petrus en Paulus, de Sacramentsparochie en de Heilige Paulusparochie (Grootstal). Op 1 september 2005 werd dan ook bij besluit van de bisschop van ʼs-Hertogenbosch, Mgr. A.L.M. Hurkmans de Pastorale Eenheid ʻHeilige Drie-eenheid ʼ opgericht. Het betrof een samenwerkingsverband van drie parochies met elk haar eigen geschiedenis en eigen identiteit. 

1.2. Geschiedenis H. Franciscus van Assisie/ de Verrijzenis van Christus parochie –        H. Paulus parochie, Grootstal / Hatertse He i

De geschiedenis van de parochie H. Paulus gaat terug tot de Tweede Wereldoorlog. Nadat tijdens het zware bombardement van 22 februari 1944 de kerk aan het Doddendaal was verwoest, werd in de naoorlogse jaren de parochie indeling van de binnenstad herzien. Dit bracht met zich mee, dat de Franciscanen, die reeds in de Middeleeuwen een klooster in Nijmegen hadden, een nieuw werkterrein vonden op de Hatertse Hei. Op 19 december 1949 werd de Franciscuskerk aan de Heiweg in gebruik genomen, een zogenaamde hallenkerk, gebouwd door architect Kropholler. Tegelijkertijd werd pater Bary (franciscaan) als nieuwe pastoor van de parochie geïnstalleerd door Deken C. van Dijck. In de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw kwam in de wijken Hatertse Hei en Grootstal veel nieuwbouw tot stand, waardoor de kerk te klein werd. Op 7 april 1958 werd de parochie gesplitst en ontstond naast de Franciscus parochie de nieuwe Parochie ʻVerrijzenis van Christusʼ  met als bouwpastoor Piet Bardoel. In datzelfde jaar werd de noodkerk in gebruik genomen. Op 9 juni 1962 werd de parochiekerk aan de Marconistraat gewijd door Mgr. W. Bekkers. Helaas ontkwamen beide parochies niet aan de gevolgen van de voortschrijdende ontkerkelijking. Op 29 maart 1992 werd de laatste H. Mis gevierd in de kerk ‘de Verrijzenis’ en in datzelfde jaar werd de kerk afgebroken. Op 1 januari 1993 kwam dan ook een fusie tussen beide parochies tot stand en werd de parochie ʻHeilige Franciscus van Assisië/de Verrijzenis van Christusʼ opgericht. Alras bleek echter dat de 700 zitplaatsen tellende Franciscuskerk veel te groot was voor de twee geloofsgemeenschappen. Toen de protestantse Pauluskerk aan de Einsteinstraat, vanwege de verhuizing van de Nederlands Hervormde Gemeente naar de Maranathakerk in de Steenbokstraat, vrij kwam, heeft de parochie ʻH. Franciscus van Assisië/Verrijzenis van Christusʼ die kerk in 1995 aangekocht. In het weekend van 29 september 1996 werd de laatste viering in de H. Franciscuskerk gehouden. Tijdens het weekend daarop werd de Pauluskerk door de parochie officieel in gebruik genomen. In het najaar van 1997 werd de Franciscuskerk aan de Heiweg afgebroken, Op 1 januari 2004 werd de voor verwarring zorgende parochienaam gewijzigd in ʻParochie H. Paulusʼ. Vanwege teruglopend kerkbezoek en vrijwilligers om de vieringen te begeleiden, de kerk schoon te houden en dus ook minder inkomsten om de kerk te onderhouden, werd de Pauluskerk ingaande februari 2013 aan de eredienst onttrokken en na enkele jaren verkocht.

1.3 Geschiedenis Parochie Allerheiligst Sacrament Brakkenstein

In 1908 werd aan de Heijendaalseweg een klein klooster van de congregatie van het Allerheiligst Sacrament ingewijd. In 1916 werd bij het klooster de eerste kerk gebouwd geconsacreerd. In 1947 werd een deel van de parochie Antonius Abt Hatert verzelfstandigd en werd de nieuwe parochie Allerheiligst Sacrament opgericht. In de jaren ʻ50 en ʼ60 van de vorige eeuw breidde de wijk zich naar alle kanten uit. De kerk werd te klein. Uiteindelijk werd besloten tot een verbouwing die in 1965 zijn beslag kreeg. In 1989 moest weer een interne verbouwing plaatsvinden om de inrichting van de kerk aan te passen aan de eisen van de vernieuwde liturgie en aan het teruggelopen kerkbezoek. In 2009 werd het oude kloostercomplex en de kerk afgebroken ten behoeve van de bouw van een nieuw kleinschalig klooster met bijbehorende kerk. De nieuwe kerk biedt met 175 zitplaatsen passende ruimte aan communauteit èn parochiegemeenschap. Het nieuwe klooster en de nieuwe kerk werden in 2010 in gebruik genomen. De congregatie heeft in die fase de concredita status van de parochie opgezegd waardoor de Sacramentskerk geen parochiekerk meer is doch de status heeft van een paterskerk of rectoraatskerk. De parochiegemeenschap behoort formeel tot het domein van de parochie H. Drie-eenheid De parochianen gaan gewoonlijk ter kerke in de nieuwe Sacramentskerk en doen voor kerkelijke functies een beroep op de priesters van de kloostergemeenschap.